Beleid

Alle scholen met een gemengde leerweg en/of een theoretische leerweg (gl, tl) mogen vanaf schooljaar 2024-2025 het praktijkgerichte vak als examenvak aanbieden. De school bepaalt of zij het praktijkgericht vak zal aanbieden. Scholen kunnen straks dus kiezen: ze kunnen het huidige onderwijsprogramma blijven aanbieden, of het praktijkgerichte vak eraan toevoegen. Leerlingen kunnen een praktijkgericht vak kiezen dat door hun school wordt aangeboden.

Er volgen nog twee aanvraagrondes: in januari 2025 (van 15 januari 2025 tot en met 17 februari 2025) en in januari 2026 (van 15 januari 2026 tot en met 17 februari 2026). Klik hier voor de subsidieregeling en klik hier voor de website van DUS-I waar je te zijner tijd een aanvraag kunt doen.

De eerste aanvraagronde heeft plaatsgevonden in het voorjaar van 2024. Scholen die hiervoor zijn uitgeloot of nog geen aanvraag hebben gedaan, kunnen opnieuw een aanvraag doen in een van de volgende rondes.

De subsidie bestaat uit opstart- en tegemoetkomingskosten. De subsidie is bestemd voor voormalig tl-pilotscholen en voor gl- en tl-scholen die nog niet hebben meegedaan aan de pilot. Gl-pilotscholen kunnen geen subsidie aanvragen, vanwege de hogere bekostiging per leerling die zij ontvangen.

Scholen kunnen subsidie aanvragen voor een cohort van twee schooljaren. Scholen die niet hebben meegedaan aan de pilot, mogen het eerste jaar gebruiken om het praktijkgerichte vak te ontwikkelen. Voormalig pilotscholen moeten beide twee jaren gebruiken om het praktijkgerichte vak daadwerkelijk aan te bieden.

Vanaf 2024-2025 mogen scholen de huidige 13 praktijkgerichte vakken aanbieden. Het voornemen is om vanaf schooljaar 2028-2029 een eventuele aanpassing op het aanbod van praktijkgerichte vakken door te voeren. In de tussentijd wordt onderzocht wat de beste manier is om het aanbod vorm te geven.

In het havo wordt momenteel eveneens een pilot met een praktijkgericht vak gedraaid. In de pilot van de gl en tl wordt ernaar gestreefd om deze vakken zo goed mogelijk te laten aansluiten op het praktijkgerichte vak dat in het havo beproefd wordt.

Met het praktijkgerichte vak vragen we scholen om een samenwerking met het mbo (en havo) op te zetten of te intensiveren. Deze samenwerking kan helpen bij het opbouwen en onderwijzen van het praktijkgerichte vak. Daaronder valt het opstarten van een samenwerking op het gebied van levensechte opdrachten, gebruik van mbo-faciliteiten, gezamenlijk LOB, stages, inzet van mbo-docenten/-studenten, enzovoort. Een doorlopende leerroute vraagt eveneens om een intensieve samenwerking met het mbo. Het praktijkgerichte vak kan onderdeel zijn van de doorlopende leerroute, maar wordt afgesloten op het vmbo.

De nieuwe leerweg is een stelselwijziging, namelijk de samenvoeging van de gemengde en de theoretische leerwegen. Het praktijkgerichte vak is een nieuw vak in het curriculum van de gl en de tl en vergt daarom een aanpassing in dat curriculum.

Het samenvoegen van de gl en tl is tot nader order uitgesteld. Of de samenvoeging er na 2024 gaat komen, is nog onduidelijk: eerst wil de minister een dergelijke stelselwijziging bezien tegen de achtergrond van een bredere discussie over de versterking van het vmbo en het beroepsonderwijs in het algemeen. De invoering van het praktijkgerichte vak staat hier los van. Vanaf schooljaar 2024-2025 kan iedere gl- of tl-school het praktijkgerichte vak aanbieden.

De invoering van de nieuwe leerweg vergt een aanpassing van de wet; het zou immers een forse stelselwijziging betekenen. Een dergelijke stelselwijziging, waarin twee leerwegen worden samengevoegd, moet worden bezien tegen de achtergrond van een bredere discussie over de versterking van het beroepsonderwijs. Het praktijkgerichte vak is daarom losgekoppeld van de nieuwe leerweg. Het praktijkgerichte vak is geen stelselwijziging, maar een nieuw vak. Daarom kunnen alle gl- en tl-scholen vanaf schooljaar 2024-2025 het praktijkgerichte vak aanbieden.

De discussie over de leerwegen wordt nog steeds gevoerd, staat geschreven in de Kamerbrief van 7 juni 2024. Dit maakt onderdeel uit van een bredere verkenning van de juiste structuur van het vmbo.

In de Kamerbrief staat: “De doorstroomcijfers vmbo-mbo werpen nieuw licht op de vraag hoeveel leerwegen het vmbo zou moeten bevatten. Als een groot deel van de leerlingen uit zowel vmbo-kader, vmbo-gl en vmbo-tl in staat is om een mbo-4 diploma te halen, dan kan de vraag worden gesteld of er vier verschillende leerwegen in het vmbo moeten blijven voortbestaan. Het is goed om hier niet op vooruit te lopen, maar deze kwestie zal worden meegenomen in het verkennen van de toekomstige structuur van het vmbo.”

Nee, want de nieuwe leerweg bestaat niet. Scholen kunnen het praktijkgerichte vak aanbieden vanaf schooljaar 2024-2025.