Algemene vragen

Een praktijkgericht programma is een vak waarin leerlingen praktische kennis en ervaring opdoen in verschillende onderdelen van de arbeidsmarkt of de samenleving. Bij een praktijkgericht programma voeren leerlingen praktische, levensechte en realistische opdrachten uit bij of voor opdrachtgevers (bedrijven en instellingen) binnen en buiten school. Hierdoor ervaren leerlingen hoe het eraan toe gaat in de praktijk. Zij leren tijdens het praktijkgericht programma ook bredere praktische vaardigheden aan zoals samenwerken, presenteren, zelfstandig werken en plannen. Ze kunnen zich ook oriënteren op verschillende opleidingen en beroepen. Daarnaast staan LOB, vakspecifieke kennis en vaardigheden centraal. In het verleden is gecommuniceerd dat het praktijkgerichte programma onderdeel zou uitmaken van de nieuwe leerweg. Inmiddels wordt onderscheid gemaakt tussen beide trajecten: de invoering van de praktijkgerichte programma’s en de samenvoeging van de leerwegen gl en tl.

Vanaf schooljaar 2024-2025 hebben alle scholen de mogelijkheid het praktijkgerichte programma aan te bieden als examenvak. Dit is op vrijwillige basis; het vak is dus niet verplicht. In de tl kan het programma aangeboden worden in het vrije deel. In de gl kan het worden aangeboden in het profieldeel, in plaats van de profielmodules horend bij het beroepsgerichte programma. Ook kan de gl het gehele beroepsgerichte programma vervangen voor een praktijkgericht programma. Er is dan geen verschil meer met het tl-programma. De leerling krijgt dan een tl-diploma en de school verliest dan haar gl-bekostiging.

Nee, deze beslissing van de minister over het praktijkgerichte programma in de gl en de tl, en over de nieuwe leerweg, heeft geen invloed op het traject van het havo.

De pilot praktijkgerichte programma’s loopt volgens de oorspronkelijke planning, dus tot en met schooljaar 2024-2025.

Vanaf schooljaar 2024-2025 mag het praktijkgericht programma aangeboden worden in de gl/tl als examenvak in het vrije deel. Dat betekent dat scholen, als ze dat willen en kunnen, het praktijkgericht programma kunnen aanbieden in het vrije deel van het curriculum van de gemengde en de theoretische leerweg. Ook scholen die tot nu toe niet meededen aan de pilot, zouden dus vanaf augustus 2024 een praktijkgericht programma kunnen gaan aanbieden. Op basis van de monitor en de ervaringen beslist de minister of het praktijkgericht programma op termijn verplicht kan worden gesteld. In de eerste helft van 2023 volgt hierover meer duidelijkheid.

Minister Wiersma heeft besloten om het samenvoegen van de gemengde en theoretische leerweg voorlopig uit te stellen en dus niet in te voeren in 2024. Of de nieuwe leerweg er na 2024 gaat komen, is nog onduidelijk: eerst wil de minister een dergelijke stelselwijziging bezien tegen de achtergrond van een bredere discussie over de versterking van het vmbo en het beroepsonderwijs in het algemeen. De ontwikkeling van de praktijkgerichte programma’s gaat in ieder geval wel door.

De invoering van de nieuwe leerweg vergt een aanpassing van de wet; het zou een forse stelselwijziging betekenen. De minister wil een dergelijke stelselwijziging bezien tegen de achtergrond van een bredere discussie over de versterking van het beroepsonderwijs.

De minister neemt in zijn visie op het beroepsonderwijs in 2023 ook zijn visie op de gemengde en theoretische leerwegen mee.

In de eerste helft van 2023 zal minister Wiersma zijn visie op het beroepsonderwijs presenteren. Het is de bedoeling dat hij daarin verder ingaat op de toekomst van het vmbo en dus ook over de gemengde en theoretische leerwegen.

Omdat de nieuwe leerweg niet is gerealiseerd, kan geen enkele school de nieuwe leerweg aanbieden. Ook pilotscholen bieden geen nieuwe leerweg aan, maar wel het praktijkgerichte programma als examenvak in het vrije deel. Scholen buiten de pilot kunnen zich wel alvast oriënteren op de praktijkgerichte programma’s en zich voorbereiden.

De nieuwe leerweg is een stelselwijziging waarbij de gemengde leerweg en de theoretische leerweg samengevoegd zouden worden. De minister wil dit proces meenemen in de bredere discussie over het beroepsonderwijs.